Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας γνωστό παγκοσμίως κυρίως για το μυθολογικό του πλαίσιο, καθώς στην κορυφή τουκατοικούσαν οι Δώδεκα «Ολύμπιοι» Θεοί σύμφωνα με τη θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων. Είναι επίσης το δεύτερο σε ύψος βουνό στα Βαλκάνια, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή της Ευρώπης από τις Άλπεις έως τον Καύκασο. Ο συμπαγής ορεινός του όγκος δεσπόζει επιβλητικός στα όρια Μακεδονίας και Θεσσαλίας, με μια σειρά από ψηλές κορυφές που αυλακώνουν βαθιές χαράδρες, γύρω από τις οποίες εκτείνεται μια περιοχή ιδιαίτερης βιοποικιλότητας. Για την προστασία της μοναδικής αυτής κληρονομιάς, ανακηρύχθηκε ήδη από το 1938 ως ο πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδας.
Εθνικός Δρυμός Ολύμπου
Πρόκειται ίσως για τον σημαντικότερο εθνικό δρυμό της χώρας και περιλαμβάνει 3.933 εκτάρια. Ιδρύθηκε το 1938 και αποτελεί ένα σημαντικό καταφύγιο για πολλά είδη θηλαστικών καθώς και μια εντυπωσιακή ποικιλία χλωρίδας με θάμνους σε χαμηλό υψόμετρο, πολλά πεύκα που σχηματίζουν πυκνά δάση στα μέσα ύψη και έντονη παρουσία του κόκκινου κρίνου στα μεγάλα υψόμετρα.Περιλαμβάνει πλήθος δραστηριοτήτων, όπως ορειβασία, ποδηλασία και περιπάτους ενώ επί του εθνικού δρυμού βρίσκονται και διάφορα καταφύγια σε περίπτωση που επιθυμείτε να διανυκτερεύσετε.
Πρόσβαση: Η πρόσβαση στον εθνικό δρυμό του Ολύμπου μπορεί να γίνει από το Λιτόχωρο. Από εκεί ξεκινάει και ο μοναδικός αυτοκινητόδρομος που οδηγεί στο δρυμό και συνδέει το χωριό με τη θέση Πριόνια σε υψόμετρο 1000 μέτρα.
Ορεινές Διαδρομές Ολύμπου
Ο Όλυμπος προσφέρει αρκετές ορεινές διαδρομές που μπορείτε να ακολουθήσετε και να απολαύσετε την πλούσια φύση του βουνού. Η πιο διάσημη διαδρομή, και ιδανική για τους μη-έμπειρους, είναι η διαδρομή από την περιοχή «Μύλοι» που βρίσκεται σε υψόμετρο 400 μέτρα και είναι πολύ κοντά στο Λιτόχωρο μέχρι την θέση Πριόνια, σε υψόμετρο 1100 μέτρα. Η διαδρομή είναι το διεθνές μονοπάτι Ε4 και θεωρείται μέτριας δυσκολίας ενώ η διάρκεια του είναι 4 με 5 ώρες. Στην διάρκεια της διαδρομής Λιτόχωρο-Πριόνια θα διασχίσετε το φαράγγι του Ενιπέα, με τους πανέμορφους καταρράκτες και την πλούσια φύση, ενώ θα συναντήσετε και το σπήλαιο που ασκήτεψε ο Άγιος Διονύσιος καθώς και την Ιερά Μονή του Αγίου. Το μονοπάτι διαθέτει σήμανση και κατατοπιστικές πινακίδες κάτι που σημαίνει ότι δεν έχετε λόγο να φοβάστε ότι θα χαθείτε. Η θέση Πριόνια είναι το τελευταίο σημείο που φτάνει ο δρόμος. Από εκεί ξεκινάει άλλο ένα "κλασικό" δρομολόγιο με προορισμό το καταφύγιο Α, Σπήλιος Αγαπητός. Η διαδρομή είναι κάπως δυσκολότερη αυτή τη φορά παραμένει όμως να θεωρείται μέτριας δυσκολίας. Η απόσταση είναι 8 χιλιόμετρα και θα καταλήξετε σε υψόμετρο 2070 μέτρα. Η διαδρομή Πριόνια-κατ. Αγαπητός διαρκεί 3 με 3.5 ώρες. Στη συνέχεια αν είστε αρκετά τολμηροί και σίγουροι για τον εαυτό σας μπορείτε να ακολουθήσετε την διαδρομή κατ. Αγαπητός-Σκάλα-Μύτικας που σε ένα μεγάλο κομμάτι του θα πρέπει να περπατήσετε σε γυμνό αλπικό τοπίο και με αρκετή κλίση για να φτάσετε στην ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου, το Μύτικα. Υπάρχουν και πολλά άλλα μονοπάτια, κάποια από αυτά είναι δύσκολα και επικίνδυνα οπότε θα πρέπει να ξέρετε τις δυνατότητες σας, για αναλυτική λίστα όλων των διαδρομών ακολουθήστε την ιστοσελίδα του εθνικού δρυμού του Ολύμπου που τα εξηγεί αναλυτικότατα.
Λιτόχωρο
Το Λιτόχωρο είναι μια κωμόπολη χτισμένη στους πρόποδες του Ολύμπου με πληθυσμό περίπου 7.000 ατόμων. Βρίσκεται σε υψόμετρο 300 μέτρων και αποτελεί το σημείο εκκίνησης για τους περισσότερους περιπατητές καθώς και ορειβάτες που επιθυμούν να κατακτήσουν το βουνό του Ολύμπου. Η περιοχή από το Λιτόχωρο μέχρι την Λεπτοκαριά που βρίσκεται στην θάλασσα ονομάζεται Πλάκα Λιτόχωρου. Στην Πλάκα βρίσκονται πολυτελείς οικίες και πολλά κτήματα με ελαιόδεντρα και καπνά. Στην αντίθετη κατεύθυνση βρίσκεται το βουνό και η θέα του πραγματικά μοιάζει να σκεπάζει το χωριό. Στο Λιτόχωρο θα βρείτε πολλές ταβέρνες για να απολαύσετε τις παραδοσιακές γεύσεις της Ελληνικής κουζίνας, καφετέριες καθώς και πολλά καταλύματα όπως ξενοδοχεία, δωμάτια, βίλες, ξενώνες και αρχοντικά. Τέλος, στο Λιτόχωρο λειτουργεί, το πρώτο Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο με σκοπό την προβολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Πρόσβαση: Η πρόσβαση στο Λιτόχωρο γίνεται μέσω του αυτοκινητόδρομου Ε75 (Εθνική Οδός Αθηνών-Θεσσαλονίκης), μέσω του ΚΤΕΛ από Κατερίνη και Θεσσαλονίκη και τέλος μέσω του σιδηροδρομικού σταθμού Λιτοχώρου, που αποτελεί σταθμό της γραμμής Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
Καταφύγια Ολύμπου
Πώς θα σας φαινόταν η ιδέα μιας διανυκτέρευσης στο βουνό των θεών; Αν σας φαίνεται ελκυστική τότε στον Όλυμπο θα βρείτε εννέα καταφύγια. Το πιο γνωστό καταφύγιο είναι το Καταφύγιο Α «Σπήλιος Αγαπητός» (τηλ. 23520-81800 ή 81329). Βρίσκεται χτισμένο στη θέση «Μπαλκόνι» σε υψόμετρο 2100 μέτρα και έχει εστιατόριο και χωρητικότητα 110 ατόμων. Το Καταφύγιο Β «Βρυσοπούλες ή ΚΕΟΑΧ» (τηλ. 24930-62163 ή 23467) βρίσκεται στη χαράδρα «Μαυρατζά», στη νότια πλευρά του βουνού και σε υψόμετρο 1800 μέτρα. Το καταφύγιο ανήκει στο στρατό και χρειάζεται προσυνεννόηση με τη στρατιωτική μονάδα μέσω του τηλεφώνου. Το Καταφύγιο Γ «Χρήστος Κάκκαλος» (6937361689) βρίσκεται στην άκρη του Οροπεδίου των Μουσών σε ύψος 2650 μέτρων και διαθέτει καταπληκτική θέα προς τις κορυφές αλλά και προς τη θάλασσα. Το Καταφύγιο Δ, «Σταυρός» ή «Δημήτριος Μπουντόλας» είναι το μοναδικό καταφύγιο που μπορεί κάποιος να το προσεγγίσει με αυτοκίνητο καθώς βρίσκεται επί του δρόμου Λιτόχωρο-Πριόνια σε υψόμετρο 944 μέτρων. Η κουζίνα του είναι πλούσια και με φιλικές τιμές και ενδείκνυται μια επίσκεψη για να απολαύσετε το φαγητό σας με θέα τον κάμπο της Πιερίας και τη θάλασσα. Το Καταφύγιο Σ.Ε.Ο., «Γιόσος Αποστολίδης» (2310-224710) είναι το υψηλότερο ελληνικό καταφύγιο και καθώς βρίσκεται σε υψόμετρο 2700 μέτρων δίπλα στην κορυφή «Προφήτης Ηλίας». Άλλα καταφύγια είναι του «Πετρόστρουγκα», του «Κρεβάτια» Βροντούς, της «Κορομηλιές» Λεπτοκαρυάς και της περιοχής «Κορομηλιά» Δίου.
Ορειβασία - Αναρρίχηση στον Όλυμπο
Ο Όλυμπος διαθέτει ορισμένες από τις δυσκολότερες βουνοπλαγιές της χώρας και θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί αν δεν έχετε την ανάλογη εμπειρία. Ιδανική εποχή είναι προφανώς το καλοκαίρι καθώς το χειμώνα οι συνθήκες είναι μόνο για τους επαγγελματίες αναρριχητές. Στις κορυφές του Ολύμπου (Μύτικα, Στεφάνι και Σκολιό) έχουν αναπτυχθεί 64 αναρριχητικές διαδρομές με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας για την κάθε μια. Όμως υπάρχουν πλάγιες για αναρρίχηση και χαμηλά, γύρω από το Λιτόχωρο. Εκεί θα βρείτε οργανωμένες πίστες καθώς και μια τεχνητή πίστα για αναρρίχηση. Πάνω από το χωριό βρίσκεται το αναρριχητικό πεδίο της Ζηλνιάς με επίσης μεγάλο αριθμό διαδρομών.
Δίον
Το Δίον είναι ένα μικρό χωριό με τεράστια ιστορική σημασία, χτισμένο στους πρόποδες του Ολύμπου. Η πρώτη του αναφορά βρίσκεται σε ένα κείμενο του Θουκυδίδη που αναφέρονταν στο 424 π.Χ., ενώ η χρυσή εποχή του Δίον θεωρείται η εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά την οποία το Δίον είχε γίνει θρησκευτικό και πολιτισμικό κέντρο ανάλογο με τους Δελφούς και την Ολυμπία. Φυσικά το όνομα του χωριού, όπως εύκολα μπορείτε να μαντέψετε, προέρχεται από το Δία. Πολύ κοντά στο χωριό βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος που είναι οριοθετημένος και χαρακτηρίζεται ως αρχαιολογικό πάρκο. Οι αρχαιολογικές έρευνες ξεκίνησαν το 1928 και από τότε μέχρι σήμερα έχουν έρθει στο φως εντυπωσιακά ευρήματα της Αρχαίας Μακεδονίας. Μερικά από τα σημαντικότερα είναι το Ιερό της Ίσιδας και άλλων θεών της Αιγύπτου, ο ναός της Υπολυμπιδίας Αφροδίτης, το αρχαιότατο Ιερό της Δήμητρας, ένα ελληνιστικό θέατρο της εποχής του Φιλίππου του Ε΄, ρωμαϊκό θέατρο του 2ου αιώνα, στάδιο, την έπαυλη του θεού Διονύσου με τα υπέροχα ψηφιδωτά, νεκροταφείο, καταστήματα, λίθινες στήλες, ωδείο, τείχη, μουσικά όργανα και λουτρά. Τα ευρήματα στεγάζονται στο μουσείο του Δίον που λειτουργεί από το 1983. Το μουσείο διαθέτει τρεις ορόφους και χωρίζεται σε ενότητες ανάλογα με τις περιοχές που αναλύθηκαν τα ευρήματα. Αν λοιπόν βρεθείτε στον Όλυμπο, δεν πρέπει να χάσετε την ευκαιρία να επισκεφτείτε το Δίον και να περάσετε μια μέρα θαυμάζοντας τα επιτεύγματα των Αρχαίων Μακεδόνων. Αν ακόμη, βρεθείτε στο Δίον στα τέλη της άνοιξης, τότε θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε και τις ετήσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα Δίια. Κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων γίνονται αθλητικές εκδηλώσεις με αγώνες δρόμου από το Δίον στην Κατερίνη.
Μοναστήρια και μονές του Ολύμπου
Από τα διάφορα μοναστήρια και μονές του Ολύμπου, η σημαντικότερη και διασημότερη μονή είναι αναμφίβολα η Ιερά Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. Η Μονή αποτελείται από την παλιά εκκλησία που σήμερα γίνονται εργασίες αναστηλώσεως και το καινούργιο μοναστήρι που βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το Λιτόχωρο κάτι που σημαίνει ότι η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη -ακόμα και με τα πόδια. Η ιστορία της μονής αρχίζει το 1542 και βρίσκονταν 17 χιλιόμετρα μακριά από το Λιτόχωρο, όμως το 1943 καταστράφηκε από τους Γερμανούς και το 1950 μεταφέρθηκε στην σημερινή της τοποθεσία στο Μετόχιο. Οι μοναχοί είναι συνολικά 24 άτομα και μονάζουν σύμφωνα με το αγιορείτικο τυπικό. Από το 1999 λειτουργεί ένα σύγχρονο Μουσείο-Σκευοφυλάκιο στο οποίο φυλάσσονται μεγάλης αξίας κειμήλια. Η μονή είναι ανοιχτή από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου και πανηγυρίζει στις 23 Ιανουαρίου, την ημέρα μνήμης του Αγίου Διονυσίου. Στην άλλη πλευρά του Ολύμπου βρίσκεται η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας Σπάρμου που είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1320 μέτρων και 7.5 χιλιόμετρα βορειότερα του χωριού Καρυάς. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1640, όμως κάηκε ολοσχερώς το 1833 από τους Τούρκους και στην θέση του βρίσκεται από το 1913 ένας μικρός ναός. 5 χιλιόμετρα από το χωριό Καρυά, σε υψόμετρο 820 μέτρα, βρίσκεται η Ιερά Μονή Κανάλων. Η μονή είναι αφιερωμένη στην Γέννηση της Θεοτόκου και εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Στην βόρεια πλευρά του Ολύμπου βρίσκεται η Ιερά Μονή Πέτρας, σε υψόμετρο 430 μέτρα, η μονή φιλοξενεί τις εγκαταστάσεις του ψυχιατρικού νοσοκομείου.
Ορειβατικός Μαραθώνιος Ολύμπου
Ένας μοναδικός Μαραθώνιος που γίνεται στις αρχές Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο από το 1986. Η αφετηρία γίνεται από το καταφύγιο του «Δ. Μπουντόλας» που βρίσκεται σε υψόμετρο 940 μέτρα και απέχει 8 χμ από το Λιτόχωρο. Η διαδρομή είναι συνολικά 41 χμ. με μεγάλες εναλλαγές υψομέτρου και τερματίζει στην πλατεία του Λιτόχωρου μετά από 5 ώρες περίπου. Η συμμετοχή για το 2011 κοστίζει 20 ευρώ. Οι συμμετέχοντες είναι κυρίως Έλληνες, δεν λείπουν όμως και οι συμμετοχές από ξένους.
